Rok 2003 był dla rolnictwa w Unii Europejskiej rokiem przełomowym. Wprowadzono bowiem w rolnictwie europejskim nowy sposób wsparcia opartego o tzw. Płatność Jednolitą, która zastąpiła płatności bezpośrednie dla poszczególnych sektorów produkcji rolnej. Innymi słowy, oddzielono płatność od struktury i wielkości produkcji oraz uzależniono ją od przestrzegania  określonych wymogów dotyczących utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska oraz innych wymogów zawartych w trzech obszarach:

• w obszarze A - dotyczącym identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz ochrony środowiska (obowiązuje od 1 stycznia 2009 r.),
• w obszarze B – obejmującym zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt oraz zdrowotność roślin (obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.),
• oraz obszarze C – obejmującym dobrostan zwierząt (obowiązuje od 1 stycznia 2013 r.).

Zagadnienia te są niezwykle ważne dla polskich rolników, gdyż od znajomości i przestrzegania tych zasad uzależnione są zarówno płatności bezpośrednie a także inne rodzaje wsparcia finansowego w ramach PROW 2007-2013 takie jak ONW, rolnośrodowiskowe czy zalesianie gruntów rolnych. Przyjmując, że środki w ramach pozostałych działań PROW uzależnione są z kolei od otrzymywania dopłat bezpośrednich można z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że wiedza na temat cross-compliance staje się dla znaczącej części rolników wiedzą elementarną i niezbędną dla normalnego, zgodnego z prawem funkcjonowania gospodarstw.

Naprzeciw tym potrzebom i oczekiwaniom wychodzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi proponując części polskim rolnikom zainteresowanym tym zagadnieniem udział w projekcie szkoleniowym realizowanym we wszystkich województwach. W województwie małopolskim realizatorami Projektu pod nazwą „Konieczność przestrzegania zasad wzajemnej zgodności jako niezbędny warunek uzyskiwania dopłat bezpośrednich - zasięg wojewódzki” są: Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolniczego (lider Projektu), Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego i Małopolska Izba Rolnicza. W ramach realizowanego Projektu zaplanowano przeszkolenie ponad 5 tysięcy rolników, co w stosunku do liczby uprawnionych do otrzymywania dopłat bezpośrednich (w Małopolsce ponad 120 tysięcy) może nie jest liczbą oszałamiającą, ale i tak stanowi istotny element w podwyższaniu świadomości rolników w zakresie dostosowywania swoich gospodarstw do wymogów wzajemnej zgodności.

Jeśli przyjąć, że każdy rolnik w ramach udziału w szkoleniu oprócz wiedzy teoretycznej (przekazywanej przez wykładowców) otrzymuje jeszcze opracowanie w formie broszury, z którego to skorzystać może również inny rolnik (syn, córka, sąsiad) – nie uczestniczący w szkoleniu ale zainteresowany tym zagadnieniem, to można przyjąć że oddziaływanie Projektu na mieszkańców wsi jest znaczące. Uwzględniając również elementy kampanii informacyjnej związanej z realizowanym Projektem i inne niezbędne podejmowane działania, można stwierdzić, że całość stanowi duży program szkoleniowy dla rolników. Dotychczas zrealizowano 3 etapy Projektu, łącznie daje to liczbę ponad 4 200 przeszkolonych osób.

Realizatorami bezpośrednimi szkoleń byli pracownicy Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach (w 10 powiatach województwa) oraz pracownicy i delegaci Małopolskiej Izby Rolniczej (w 9 powiatach). Wykładowcami zaś byli: doradcy rolniczy z MODR, MIR i Uniwersytetu Rolniczego zarejestrowani na listach doradców rolniczych CDR i zgłoszeni do Projektu. Program realizowanych zajęć opierał się o zatwierdzone przez Ministerstwo Rolnictwa materiały szkoleniowe oraz zgłaszane przez rolników zagadnienia wynikające z lokalnych uwarunkowań gminy.

Szkolenia odbywały się w doskonałych warunkach lokalowych – były to głównie sale szkoleniowe i konferencyjne w gminach, szkołach, bibliotekach i innych obiektach publicznych, zawsze jednak z zachowaniem wymaganych standardów. W ramach zajęć oprócz wspomnianych materiałów szkoleniowych dla rolników beneficjenci otrzymują również materiały piśmiennicze i teczki. Z racji czasu trwania szkolenia rolnicy częstowani są również kawą i gorącym posiłkiem.

Szkolenia te cieszą się dużym zainteresowaniem rolników. Wyrażamy przekonanie, że również w kolejnych etapach zainteresowanie to będzie podobne.

Wszystkich zainteresowanych rolników serdecznie zapraszamy na kolejne szkolenia!

Jan Boczkowski (Kierownik Projektu)

Wszelkich informacji na temat projektu udzielają doradcy w Biurach Powiatowych MODR i MIR (http://www.modr.pl/sub.php?mb=12&t=361, www.mir.krakow.pl/show.php?wid=170).