W wyniku reformy Wspólnej Polityki Rolnej w 2003 roku, która zasadniczo zmieniła sposób wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej wprowadzono tzw. Płatność Jednolitą (SPS), która zastąpiła większość dotychczasowych płatności bezpośrednich, specyficznych dla poszczególnych sektorów produkcji rolnej. Płatność Jednolita oddzielona od struktury i wielkości produkcji (ang. decoupled) daje rolnikowi wolny wybór w produkowaniu tego, czego potrzebuje rynek, jednocześnie zapewniając wsparcie dochodów. Otrzymanie płatności nie jest już zatem związane z prowadzeniem określonej produkcji, ale zostało uzależnione od przestrzegania przez rolników już obowiązującego prawodawstwa dotyczącego:

1. utrzymania gruntów, wchodzących w skład gospodarstwa, w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska, określonej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. Nr 39, poz. 211) z uwzględnieniem zmian w rozporządzeniu obowiązujących od 2012 roku na podstawie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 maja 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2012 r. poz. 746),
2. podstawowych wymogów z zakresu gospodarowania (Statutory Management Requirements – SMR) określonych w załączniku II do rozporządzenia Rady nr 73/2009, które zostały podzielone na trzy obszary:

              Obszar A, który obejmuje:

• Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego,
• Identyfikację i rejestrację zwierząt;

              Obszar B, obejmujący:

• Zdrowie publiczne,
• Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób zakaźnych zwierząt,
• Zdrowotność roślin;

              Obszar C, w którym zawiera się:

• Dobrostan zwierząt.

W terminologii przyjętej w Unii Europejskiej ten nowy element systemu płatności został określony jako zasada wzajemnej zgodności (ang. cross-compliance).

Zagadnienia te są niezwykle ważne dla polskich rolników, gdyż od znajomości i przestrzegania tych zasad uzależnione są zarówno płatności bezpośrednie a także inne rodzaje wsparcia finansowego w ramach PROW 2007-2013 takie jak ONW, rolnośrodowiskowe czy zalesianie gruntów rolnych. Przyjmując, że środki w ramach pozostałych działań PROW uzależnione są z kolei od otrzymywania dopłat bezpośrednich można z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że wiedza na temat cross-compliance staje się dla znaczącej części rolników wiedzą elementarną i niezbędną dla normalnego, zgodnego z prawem funkcjonowania gospodarstw.

Naprzeciw tym potrzebom i oczekiwaniom wychodzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi proponując polskim rolnikom zainteresowanym tym zagadnieniem udział w projekcie szkoleniowym. W naszym województwie realizatorami Projektu pod nazwą „Szkolenia w zakresie cross-compliance w województwie małopolskim” są:

• Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolniczego (lider Projektu),
• Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego,
• Małopolska Izba Rolnicza.

W ramach realizowanego Projektu zaplanowano przeszkolenie ponad 3 400 rolników w latach 2013-2014. Każdy rolnik w ramach udziału w dwudniowym szkoleniu oprócz wiedzy teoretycznej (przekazywanej przez wykładowców) weźmie udział w wyjeździe studyjnym do gospodarstwa, gdzie będzie mógł z pomocą wykładowcy dokonać oceny konkretnego gospodarstwa w zakresie spełniania wymogów wzajemnej zgodności.

Każdy uczestnik szkolenia otrzyma opracowanie dot. cross-compliance w formie broszury, z którego to skorzystać może później również inny rolnik (syn, córka, sąsiad) – nie uczestniczący w szkoleniu, ale zainteresowany tym zagadnieniem. W ramach zajęć oprócz wspomnianych materiałów szkoleniowych, beneficjenci otrzymują również materiały piśmiennicze i teczki. Szkolenia odbywać się będą w doskonałych warunkach lokalowych (sale szkoleniowe i konferencyjne w gminach, szkołach, bibliotekach i innych obiektach publicznych). Z racji czasu trwania szkolenia rolnicy częstowani są również kawą i gorącym posiłkiem, zwracany będzie również koszt przejazdu rolników na szkolenie.

Realizatorami bezpośrednimi szkoleń będą pracownicy Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karniowicach (w 12 powiatach województwa) oraz pracownicy i delegaci Małopolskiej Izby Rolniczej (w 7 powiatach). Wykładowcami na szkoleniach będą: doradcy rolniczy z MODR, MIR i Uniwersytetu Rolniczego zarejestrowani na listach doradców rolniczych CDR i zgłoszeni do Projektu. Program realizowanych zajęć opiera się o zatwierdzone przez Ministerstwo Rolnictwa materiały szkoleniowe oraz zgłaszane przez rolników zagadnienia wynikające z lokalnych uwarunkowań gminy.

Szkolenia te w poprzednich dwóch edycjach cieszyły się dużym zainteresowaniem rolników. Wyrażamy przekonanie, że również w tym projekcie zainteresowanie to będzie podobne.

Wszystkich zainteresowanych rolników serdecznie zapraszamy na kolejne szkolenia!

Poniżej podano kontakt telefoniczny do biur Małopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (MODR) i Małopolskiej Izby Rolniczej (MIR) w poszczególnych powiatach województwa małopolskiego, odpowiedzialnych za realizację szkoleń w projekcie „Szkolenia w zakresie cross-compliance w województwie małopolskim” w latach 2013-2014:

−        Bochnia – MODR, tel. 14 612-44-73

−        Brzesko O.  – MIR, tel. 14 655-58-68

−        Chrzanów – MIR, tel. 14 655-58-68

−        Dąbrowa T. – MODR, tel. 14 642-28-19

−        Gorlice – MODR, tel. 18 352-43-95

−        Kraków – MIR, tel. 12 643-17-62

−        Limanowa – MODR, tel. 18 337-16-33

−        Miechów – MODR, tel. 41 383-27-02

−        Myślenice – MODR, tel. 12 272-04-13

−        Nowy Sącz – MODR, tel. 18 445-70-36

−        Nowy Targ – MIR, tel. 18 441-41-55

−        Olkusz – MIR, tel. 12 643-17-62

−        Oświęcim – MODR, tel. 33 842-41-73

−        Proszowice – MODR, tel. 12 386-13-29

−        Sucha B. – MIR, tel. 33 823 26 58

−        Tarnów – MODR, tel. 14 674-30-79

−        Tatrzański  - MIR, tel. 18 441-41-55

−        Wadowice – MODR, tel. 33 823-36-63

−        Wieliczka – MODR, tel. 12 278-22-95

Informacji udzielają także: biuro Małopolskiego Stowarzyszenia Doradztwa Rolniczego w Krakowie (tel. 12 662-43-31, 662-43-28), Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach (tel. 12 285-21-13 lub 14) oraz Małopolska Izba Rolnicza w Krakowie (tel. 12 643-17-62).

Jan Boczkowski (Kierownik Projektu)